Żyjemy w szerokościach geograficznych dobrobytu, obfitości oraz przesadnej konsumpcji, w których planowane okresy głodu są rezultatem wyboru, a nie przymusu. Co więcej, są również wyznacznikiem świadomości potrzeb własnego organizmu. Autofagia to rezultat braku spożywania posiłków w określonej jednostce czasu. Dlaczego ktokolwiek miałby to sobie robić?
Filozofia żywieniowa Intermittent Fasting (IF) i jej spektakularne — udokumentowane dziesiątkami badań — korzyści zdrowotne, stały się ważnym elementem kultury optymalizacji zdrowia. Jej założenia stoją jednak w sprzeczności z wytycznymi, tak dobrze znanymi z książek o żywieniu człowieka.
Zrób prosty test. Wspomnij swojemu dietetykowi, że nie jadasz śniadań i obserwuj, jak momentalnie stanie się twoją własną matką.
Zostaliśmy zaprogramowani społecznie aby dostarczać organizmowi co najmniej 3 posiłki dziennie (a najlepiej 5, jeśli tkwisz w starej szkole budowania sylwetki), ponieważ pożywienie jest ważne, żeby ciało mogło się regenerować.
Dowody naukowe pokazują jednak coś innego. Prawdziwa regeneracja — ta na której powinno ci zależeć najbardziej — nie jest następstwem wypchania żołądka jedzeniem. Jest rezultatem kontrolowanego, określonego czasowo braku pożywienia, który prowadzi do pojawienia się bardzo interesującego mechanizmu autofagii – zjadania własnego ciała.
Odnowa biologiczna. Level 100
Oprócz genów, trudno znaleźć coś lepiej determinującego czy będziesz żył 50 czy 100 lat, od jedzenia. Wiemy już, że cukrzyca typu 2 jest wynalazkiem zachodniej diety człowieka XXI w. To obecnie jedna z największych epidemii na świecie. Z drugiej strony, jedzenie właściwych rzeczy, takich jak warzywa, ryby, orzechy stanowi najprostszy sposób uniknięcia kłopotów ze zdrowiem i przedłużenia życia.
ZOBACZ TAKŻE: Jak Przygotować się do 72h Postu?
Oczywiście, nawet z idealna dietą niektórzy ludzie zapadną na choroby a interwencja lekarzy i leków będzie niezbędna. W kapitalistycznym dobrobycie zapomnieliśmy jednak o czymś, co dla człowieka pierwotnego było – o ironio – chlebem powszednim. Zapomnieliśmy o cyklicznych okresach postu.
Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny w 2016 roku została przyznana za odkrycia dotyczące procesu zwanego autofagią, czyli samozjadaniem. Jest ona adaptacją do warunków stresowych, wykształconą w toku ewolucji i pojawia się w organizmie m.in. na skutek niedoboru czynników odżywczych.
Autofagia (gr. autós – sam, phageín – jeść) – biologiczny proces kataboliczny polegający na kontrolowanym rozkładzie przez komórkę cząsteczek chemicznych, fragmentów komórki i organelli komórkowych
Najprościej rzecz ujmując jest to stan, w którym organizm pozbywa się przeróżnych śmieci, a objawia się trawieniem przez komórkę obumarłych lub uszkodzonych elementów jej struktury. Następuje imponująco skuteczny komórkowy recycling. Komórki ciała w trakcie całego swojego życia magazynują zbędne produkty przemiany materii. Autofagia zapewnia eliminację zużytych lub uszkodzonych części komórek bez konieczności ich uśmiercania.
Badanie
Przez stulecia jogini i ludowi mędrcy zalecali cykliczne głodówki w celu zachowania zdrowia. Dziś zachodnia medycyna akademicka nadgania medycynę tradycyjną, objaśniając przy okazji mechanizmy zaleceń tej ostatniej.
Naukowcy z University of Southern California nazwali wyniki swoich badań nad autofagią przełomowymi. Uczestnicy badania zostali poproszeni o 2-4 dniowe głodówki w regularnych interwałach przez okres 6 miesięcy. Wniosek? 3 dniowy post regeneruje cały układ odpornościowy oraz odwraca jego uszkodzenia wyrządzone chemioterapią.
W trakcie postu, organizm wchodzi w tryb oszczędzania wydatkowanej energii. Jednym z mechanizmów wspomagających te oszczędności jest wspomniany wyżej recyckling komórek, które nie są mu dłużej potrzebne. W pierwszej kolejności tych uszkodzonych.
W trakcie 72 godzin postu ilość białych krwinek maleje, ale zaraz po pierwszym posiłku ich liczba wraca do normy — organizm buduje wtedy nowy układ odpornościowy złożony z fizjologicznie nowych leukocytów. Jednocześnie w trakcie samego okresu postu, ciało zużywa nagromadzone w tkankach glukozę, tłuszcz i ketony, co wiąże się z utratą wagi.
Alternatywa? Intermittent Fasting (IF)
72 godzinny post, to prawdopodobnie jedno z najcięższych doświadczeń, jakie możesz sobie dobrowolnie zaoferować. Fizycznie wyczerpujące, bardzo niekomfortowe z nieznośnym odczuciem antycypacji ponownego konsumowania posiłku. Istnieje dobrze znana alternatywa. IF.
Nawykami najbardziej sprzyjającymi optymalizacji procesów autofagii są post, trening i odpowiednia dieta. Kluczowym aktywatorem autofagii jest deprywacja pożywienia. Gdzieś od połowy 2017 roku jestem na formacie żywieniowym IF, według schematu 16/8, co oznacza, że posiłki spożywam jedynie w 8 godzinnym oknie żywieniowym. Przez pozostałą część doby nie wkładam do ust niczego, poza woda źródlaną.
Wygląda to tak:
IF jest dobrym sposobem na wywołanie autofagii. Zakładając jednoczesną restrykcję kaloryczną, tak aby organizm rzeczywiście utylizował śmieci, a nie korzystał ze zgromadzonego w wątrobie glikogenu jako nadrzędnego źródła energii.
Niestety, badania pokazują jednocześnie, że spożywanie dużej ilości białka hamuje autofagię. Dieta wysokobiałkowa stymuluje IGF-1 oraz mTOR, które są silnymi inhibitorami autofagii. Zaleca się, by spożycie białka ograniczyć do 70 g dziennie w zależności od naszej masy ciała.
Na koniec
Co prawda nie mam w najbliższych planach doświadczenia 72h postu, ale intryguje mnie jak zmienia się skład ciała po 3 dobach bez pożywienia. Pomysł dopisuję więc do listy testowej. Zamierzam za to wrócić do wcześniej spraktykowanych #NoFoodMondays – czyli co drugi poniedziałek na samych płynach.
Nie każdy jest gotowy na takie wyzwanie, zwłaszcza jeśli jest fizycznie zdrowy. Wyniki opisanych badań warto natomiast podsunąć komuś, kto boryka się np. z chorobami autoimmunologicznymi lub jest po chemioterapii. Jeśli masz kogoś takiego na horyzoncie, to nieś wieść.
Tutaj trzeba zaznaczyć, że w zdrowych komórkach autofagia rozkłada uszkodzone elementy komórek oraz białka o długim okresie półtrwania; natomiast w nowotworowych niejednokrotnie przyczynia się do ich wzmożonego wzrostu. Autofagia i nowotwory zawsze są zależne od kontekstu. Raz działa supresyjnie na guza raz promuje jego wzrost. Trwają badania w tym obszarze.
…
Chcesz więcej takich informacji? Zapisz się na newsletter. Świeża porcja w każdą niedzielę na Twojej skrzynce. Próbowałeś bądź zamierzasz spróbować 72h bez jedzenia? Opowiedz innym o swoich doświadczeniach. Sekcja komentarzy jest twoja.
Źródła:
Exercise induces autophagy in peripheral tissues and in the brain [PubMed]
Fasting triggers stem cell regeneration of damaged, old immune system [USC]
Exercise–induced BCL2–regulated autophagy is required for muscle glucose homeostasis [PubMed]